شماره دوزی چیست؟

در این مقاله سعی داریم توضیحاتی کلی درباره شماره دوزی چیست؟ و انواع دوخت در شماره دوزی ارائه دهیم تا یک ذهنیت کلی درباره این هنر پیدا کنید. شماره دوزی نوعی دوخت با نخ است که به صورت شمارش شده شکل میگیرد و دوخت در شماره دوزی به صورت X است که در یک طرح کاشی کاری شده و شطرنج مانند برای ایجاد یک تصویر انجام می شود. بخیه نخ‌ها را بر روی یک تکه پارچه در هر جهت شمارش می‌کنند تا بخیه ها از نظر اندازه و ظاهر یکنواخت باشند. به این شکل از دوخت متقاطع، دوخت شماره دوزی گفته می شود.
شماره دوزی اغلب بر روی پارچه‌ای که به راحتی قابل شمارش است به نام پارچه آیدا اجرا می‌شود که بافت آن یک شبکه مربع ماننده بوده و به وضوح می‌توان تاروپود پارچه‌ها را تشخیص داد. گاهی اوقات دوخت متقاطع بر روی طرح های چاپ شده روی پارچه انجام می‌شود. دوخت را به سادگی از طریق تور شماره‌دوزی روی الگوی چاپ شده و حتی پارچه‌های ساده می‌دوزند.

نقشه شماره دوزی (قدم اول)

برای دوخت‌های شماره دوزی همیشه یک الگو و یک راهنمای الگو در اختیار داریم که این الگوها هم به صورت رایگان و هم به صورت فروشی در سایت های گوناگون وجود دارند. یک الگو به شما همه چیزهایی را که باید در مورد محل دوخت و رنگ آن‌ها بدانید را نمایش می‌دهد. ترکیبی از رنگ ها و نمادها در مربع ها (یا نمادها فقط در صورتی که نمودار سیاه و سفید باشد) به شما می‌گوید از کدام رنگ نخ استفاده کنید. هر مربع رنگی روی نمودار نشان دهنده یک بخیه متقاطع است.

شروع کار شماره دوزی

برای شروع ابتدا می‌بایست مرکز پارچه خود را بیابید. پارچه را مطابق تصویر دو بار تا کنید و به اصطلاح 4 لا کنید و قسمت مرکزی تا را با سوزن علام بزنید. تای پارچه را باز کنید و جایی که با سوزن مشخص کرده اید را با خودکار حرارتی علامت بزنید و سوزن را خارج کنید. دوخت شماره دوزی را باید از مرکز پارچه براساس الگوی مورد نظرتان شروع کنید. معمولا الگوها و پترن‌های شماره دوزی مرکز مشخصی دارند اما اگر مشخص نبود به راحتی می‌توانید مرکز آن را پیدا کنید.

انواع مختلف دوخت در شماره دوزی

شماره دوزی عموماً در ردیف هایی از چپ به راست شروع می شود. به نقشه ی دوخت خود مراجعه کنید تا بدانید از کجا می خواهید دوخت را شروع کنید. از قسمت پشتی پارچه شروع کنید ، سوزن خود را از سوراخی به طرف بیرون بیاورید و حدود یک سانت نخ را در پشت بگذارید. در حین کار برای ایمن سازی، دم نخ را با بخیه های خود می‌پوشانید. به این صورت که دم نخ در پشت کار با کوک هایی بخیه که در طول دوختی می‌زنیم محم شود. بهتراست انتهای نخ هایتان را گره نزنید، چون این کار باعث می‌شود که پشت کار نامنظم شود و توده‌های نخ در پشت کار جمع شود.

– دوخت یک دوم

برای این دوخت مطابق تصویر یک کوک مورب از بین خانه های پارچه می‌زنیم که به آن دوخت یک دوم می‌گوییم.

– دوخت کامل

برای ایجاد یک بخیه ضربدر کامل، بعد از زدن کوک‌های مورب یا همان یک دوم مطابق تصویر سوزن را از نقطه ی 1 بیرون آورده و داخل نقطه ی 2 می‌بریم. و همینطور مطابق تصویر ادامه می‌دهیم.

– دوخت یک چهارم و سه چهارم

گاهی لازم است طبق نقشه راهنمای طرح بیش از یک رنگ را در یک خانه از پارچه داشته باشیم. در این مواقع از دوخت های یک چهارم و سه چهارم مطابق تصویر استفاده می‌کنیم.

در نهایت دوخت را تا رسیدن به انتهای نخ یا تا زمانی که بخیه های الگوی شما تمام نشده است ادامه دهید. در قسمت پشتی پارچه، سوزن را حداقل از زیر سه بخیه تکمیل شده عبور دهید تا نخ محکم شود. نخ باقیمانده را کوتاه کنید، فقط مراقب باشید که آن را از خیلی نزدیک کوتاه نکنید.

لوازم مورد نیاز شماره دوزی

استفاده از لولزمی به‌خصوص به شما کمک می‌کند تا این فرایند را به آسانی طی کنید، از جمله این لوازم می‌توان به پارچه مناسب، سوزن شماره‌دوزی و کارگاه گلدوزی اشاره کرد که در ادامه هر یک را توضیح خواهیم داد. 

پارچه و تور شماره دوزی

برای شناخت پارچه‌ها و خرید پارچه شماره دوزی بهتر است ابتدا با مفهوم کانت آشنا شوید. پارچه های شماره دوزی به صورت شطرنجی و مربع مربع می‌باشند. تعداد مربع های موجود در هر 2.5 سانتی متر پارچه را کانت می‌گویند.

اين پارچه ها سايز هاى مختلفى دارند كه رایج ترین آنها ١١-١٤-١٦-١٨- ٢٢ و 24 می‌باشد. هرچه کانت پارچه شماره دوزی بیشتر باشد پارچه ریز بافت‎‌تر است. به طور مثال پارچه ی 14 کانت یعنی در 2.5 سانتی متر 14 عدد مربع وجود دارد. و هر یک مربع معادل یک کوک است. همچنین پارچه‌ها بر دو اساس آهار دار و بدون آهار دسته‌بندی می‌شوند که برای دوخت تابلو از پارچه‌های آهار‌دار و برای دوخت زیور آلات و اکسسوری از پارچه‌های بدون آهار استفاده می‌شود.

برای شماره دوزی روی مانتو و لباس از تورهای شماره دوزی استفاده می‌شود. بدین صورت که تور را در محلی که می‌خواهند شماره دوزی را انجام دهند با کوک های کوچک متصل می‌کنند، سپس بعد از دوخت شماره‌دوزی، تار و پود تور را به راحتی از روی پارچه و از لابلای دوخت جدا می‌کنند. پارچه های شماره دوزی هنگام بریدن تمایل به پارگی دارند. قبل از شروع دوختن، ایده خوبی است که لبه ها را بچسبانید، مخصوصاً اگر در حال دوختن یک پروژه بزرگ هستید که به کار زیادی نیاز دارد.

سوزن شماره دوزی

از آنجا که بخیه متقاطع به طور دستی روی پارچه با بافت باز مانند آیدا انجام می شود ، نیازی به سوزن تیز ندارید. نوک گرد سوزن به شما کمک می کند تا به طور تصادفی نخ های پارچه را سوراخ نکنید و الیافی را که با آن دوخته اید تقسیم نکنید. خرید سوزن گلدوزی مناسب اهمیت بسیار بالایی در کیفیت نهایی کار و راحتی شما در  حین کار دارد.

چشم بزرگ سوزن، به راحتی نخ گلدوزی و سایر الیاف مخصوصی را که می خواهید با آنها بخیه بزنید را در خود جای می دهد. همچنین چشم بزرگ باعث می شود نخ در هنگام دوختن به پارچه مالیده نشود که باعث کاهش سایش می شود. سوزن‌های شماره دوزی در اندازه های مختلف وجود دارند که با عدد مشخص می‌شوند. هرچه عدد آنها بیشتر باشد، سوزن کوچکتر است.

اندازه سوزنی که استفاده می‌کنید بستگی به پارچه‌ای دارد که روی آن می‌دوزید. به طور کلی، هرچه سوراخ های پارچه بزرگتر باشد (یعنی کانت پارچه کمتر باشد)، سوزن بزرگتر است. به طور مثال برای پارچه 11 کانت از سوزن شماره 18 استفاده می‌شود.

کارگاه شماره دوزی

برای محکم نگه داشتن پارچه میتوانید از کارگاه های گرد و یا گیره های نگهدارنده ی پارچه استفاده کنید. معمولا پارچه های آهار دار نیازی به کارگاه و گیره ندارند و شما می‌توانید آن هارا با دست نگه دارید و دوخت را انجام دهید. برای گرفتن نتیجه با کیفیت خرید کارگاه گلدوزی مناسب می تواند اهمیت بالایی داشته باشد.

در این مقاله سعی کردیم اطلاعاتی ارائه دهیم تا اطلاعاتی جامع و کامل درباره شماره دوزی چیست پیدا کنید، از مراحل اولیه شروع این کار تا مرحله نهایی و همچنین لوازم مورد نیاز برای شماره دوزی گفتیم، همین حالا می‌توانید این هنر زیبا را شروع کنید. همچنین دوره‌های آموزشی بیشتر و وسایل شماره دوزی را می‌توانید به راحتی از فروشگاه دوزی گل خریداری کنید.